“Zelfstandig werken? Wat bedoelen ze dan precies? En wat betekent dat voor ons team?”
Om medewerkers van een grote zorgorganisatie antwoorden op deze vragen te geven ontwikkelde ik met medewerkers samen een TEAMspel.
Het werd een interactieve tool waarmee ze niet alleen antwoord kregen op die vragen, maar ook meteen met elkaar een gesprek konden voeren over waar zij zelf staan als team. En dat op een leuke, anders-dan-anders manier die volledig gebaseerd is op het gedachtegoed van Appreciative Inquiry, ofwel waarderend veranderen.
Brug tussen beleid en praktijk
Om de brug te slaan tussen beleid en ambities van de organisatie en de praktijk van alle dag is meer nodig dan een notitie of een powerpoint waarin het beleid is uitgelegd. Want met alleen zenden kom je er natuurlijk niet. Je wil toch graag dat mensen niet alleen begrijpen waarom zo’n nieuwe ambitie belangrijk voor de organisatie is, maar dat deze ambitie door de hele organisatie gedragen wordt. In mijn optiek bereik je dat alleen als je zo’n verandering dan ook echt met z’n allen inzet. Door medewerkers er actief bij te betrekken, samen te dromen over de gewenste toekomst en samen na te denken over ideeën en oplossingen. Dan weet je zeker dat ideeën ook daadwerkelijk aansluiten bij de praktijk van alle dag.
In deze organisatie had het management al een duidelijke richting geformuleerd. De brug tussen beleid en praktijk had hier en daar nog wel wat plankjes nodig om ervoor te zorgen dat ook iedereen er overheen wilde en durfde te lopen. In het TEAMspel nemen we mensen mee in de achterliggende gedachte, schetsen we de context en laten we mensen nadenken over hoe het zou kunnen zijn. Over hoe ze het graag zouden willen voor henzelf en hun cliënten.
Waarderen wat goed gaat
Beweging ontstaat vanuit energie! Hoe kun je die energie binnen de organisatie dan vastpakken? Nou bijvoorbeeld door op zoek te gaan naar de dingen die goed gaan en waar medewerkers trots op zijn. Ten eerste geeft dit een goed gevoel en ten tweede -ook belangrijk- je kunt er veel van leren. In het TEAMspel vraag ik deelnemers bijvoorbeeld een werkdag te beschrijven die zo plezierig verliep dat zij fluitend naar huis gingen. Vervolgens vragen we daarop door. Wat maakte dat die dag zo goed verliep? Met wie werkte je samen? Wie deed wat? Wat was er anders dan op andere dagen? En welk gevoel gaf dat? Als je dit goed doorvraagt, heb je hier de succesfactoren voor dit team te pakken. Een vervolgvraag is dan ook: als het hier zo goed ging, in welke situaties zou je willen dat het ook zo liep. Zie daar je verbeterpunt ontstaan.
Words create worlds
Mensen bewegen in de richting waar ze over praten. Wil je een andere kant op? Verander dan de gesprekken binnen de organisatie. Zo helpt het om het samen over de gewenste toekomst te hebben.
In dit spel is dan ook een van de vragen: Wat levert zelfstandig werken dan op? Voor ons als team, maar vooral ook: wat levert het op voor onze cliënten?
Door vervolgens concrete situaties als uitgangspunt te nemen en hier op door te vragen creëren we onze eigen ontwikkelverhalen. Verhalen die we vastpakken als voorbeelden van situaties die goed gaan, waarin we al dicht bij die gewenste toekomst zijn, en situaties waarin we nog wat te doen hebben met elkaar.
Stap voor stap ontwikkelen
Zo’n TEAMspel maak je niet van achter een bureau. Ik ontwikkelde het spel samen met een aantal medewerkers, die mij voedden met hun vragen, zorgen en verhalen uit de praktijk van alledag. Aan de andere kant lag daar vanuit het management al een visie en een kader op hoofdlijnen.
Het spel heeft in vijf versies bij verschillende teams op tafel gelegen. Teams kregen steeds de boodschap erbij: “We zijn nog aan het experimenteren en leren hoe we dit spel kunnen verbeteren zodat het echt antwoord geeft op jullie vragen.” En dat werd gewaardeerd. Het leuke was dat -ondanks dat de eerste versies verre van perfect waren- de teams al bezig waren met dat goede gesprek met elkaar.
Wat leerden we daar bijvoorbeeld van?
- De bijeenkomst moet niet te lang duren, om de energie hoog te houden en tijd en ruimte over te houden om je eerste concrete actie samen af te spreken.
- Medewerkers moeten zelf actief aan de slag. Zeker in een zorgorganisatie, met vooral doeners, sprak dit erg aan. Na de eerste spelsessie zei een medewerkers tegen me: “Ik was al bang dat jij een powerpointpresentatie kwam geven, maar dit was leuk!”
- De kracht van taal werd maar weer eens bewezen. Hoe concreter, hoe beter. Weg met de managementtaal en ‘gewone-mensen-taal’ gebruiken.
- De eerste versie had veel te veel onderwerpen. Vanaf versie 4 zijn we de thema’s gaan clusteren zodat teams het spel in delen kunnen spelen en zo de onderwerpen kunnen kiezen die op dat moment voor hen belangrijk zijn.
- Medewerkers waardeerden het experimentele karakter en voelden zich betrokken.
Ook voor jouw organisatie?
Nu ging het hier over de ambities van de organisatie met betrekking tot zelfstandig werken, maar denk eens aan een thema dat nu leeft binnen je eigen organisatie of binnen je eigen team?
Hoe zou het zijn als je
- deze uitdaging op een positieve manier weet te framen?
- met je collega’s kunt nadenken over de richting waarin je samen wilt groeien?
- positieve energie kunt vastpakken en van daaruit ook kunt benoemen waar jullie ontwikkelwensen liggen?
- op een creatieve wijze met elkaar dat gesprek aan kunt gaan?
- en al lerend en experimenterend samen concrete stappen kunt zetten?
Als je dat wel ziet zitten, moeten we eens samen praten, want daar help ik je graag bij.